В связи с появлением информации о случаях недопустимого поведения со стороны Андрея Стрижака, сооснователя Фонда солидарности BYSOL, который, по заявлениям нескольких беларуских активисток, рассылал непрошенные фотографии интимного характера и совершал иные непрошенные сексуализированные действия, мы, представители беларуского правозащитного сообщества, заявляем следующее:
Мы выражаем поддержку пострадавшим, относимся к их словам с серьезностью и сочувствием, а также благодарны тем, кто нашёл в себе силы выступить публично.
Мы считаем недопустимыми любые сексуализированные действия или коммуникацию, совершаемые без ясно выраженного и свободно данного согласия. Совершенные без согласия такие действия являются насилием. В ситуациях, сопряженных с дисбалансом власти, такие действия приобретают особенно опасный и разрушительный характер и создают атмосферу психологической небезопасности.
Мы поддерживаем объявленное Фондом BYSOL внутреннее разбирательство и отстранение Андрея Стрижака от руководящей должности и исполнения представительских функций от имени организации на время такого разбирательства. Считаем это необходимым и ответственным шагом.
Мы с сожалением признаем, что проблема неподобающего поведения в гражданском секторе – включая сексуализированное насилие, грубость, унижение или иные формы недопустимого взаимодействия – гораздо шире рассматриваемой ситуации, является комплексной и требует системного ответа всего сообщества.
Мы подчеркиваем важность открытой и всесторонней дискуссии по этим вопросам для выработки этических норм, укрепления культуры прав человека и безопасного взаимодействия. Дискуссии и любые разбирательства, несмотря на всю сложность, должны оставаться объективными и взвешенными.
Мы особо отмечаем необходимость соблюдения правил профессиональной этики не только в отношениях прямого подчинения или взаимодействии с бенефициарами, но и в горизонтальных отношениях с коллегами и коллежанками по сектору – там, где нет формальной зависимости. Напоминаем, что действие Принципов деятельности правозащитников Беларуси распространяется и на отношения правозащитн_иц между собой, и на их отношения с представитель_ницами других профессиональных сообществ.
Мы хотим напомнить, что правозащитная деятельность и любая иная деятельность, связанная с помощью людям, налагает особую социальную ответственность на тех, кто ее осуществляет. Условия вынужденной миграции, в которых сегодня находится значительная часть демократического и правозащитного сообществ, создают дополнительные уязвимости, а ответственность приобретает еще большее значение. Она требует не только соблюдения профессиональных норм, но и развитой саморегуляции — готовности каждого и каждой открыто обсуждать сложные темы, реагировать на недопустимое поведение и принимать личную ответственность за свои действия и общую атмосферу в сообществе.
Исходя из сказанного, мы призываем каждого и каждую из организаций гражданского общества, медиа, политических структур и иных институций:
- В любых чувствительных коммуникациях исходить из принципа ясно выраженного согласия.
- Исключать любое использование дисбаланса власти.
- Не злоупотреблять социальным капиталом (представитель_ниц гражданского общества, медиа, политических структур и иных институций) в личной жизни.
- Вносить проактивный вклад в создание безопасной и уважительной среды: развивать собственную чуткость и социальную компетентность, реагировать на недопустимое поведение представител_ниц сообщества и поддерживать тех, кто сообщает о таком поведении.
- Принимать меры по борьбе с культурой насилия на личном и профессиональном уровне – при необходимости принимать соответствующие политики в организации и имплементировать их.
Мы подчеркиваем необходимость оказания помощи и поддержки пострадавшим от насилия. Мы также выражаем готовность сотрудничать в разработке и внедрении политик и практик, в соответствии с подходом, основанном на правах человека, в деятельность организаций гражданского общества и демократических сил.
Беларускі дом правоў чалавека імя Барыса Звозскава
Беларусский ПЭН
Беларусский Хельсинкский Комитет
Human Constanta
Офис по правам людей с инвалидностью
Lawtrend
Правозащитный центр "Вясна"
Правовая инициатива
Respect-Protect-Fulfill
У сувязі са з'яўленнем інфармацыі пра выпадкі недапушчальных паводзін з боку Андрэя Стрыжака, сузаснавальніка Фонду салідарнасці BYSOL, які, паводле заяў некалькіх беларускіх актывістак, рассылаў няпрошаныя фотаздымкі інтымнага характару і здзяйсняў іншыя няпрошаныя сэксуалізаваныя дзеянні, мы, прадстаўнікі беларускай праваабарончай супольнасці, заяўляем наступнае.
Мы выказваем падтрымку пацярпелым, ставімся да іх слоў з сур'ёзнасцю і спачуваннем, а таксама ўдзячныя тым, хто знайшоў у сабе сілы выступіць публічна.
Мы лічым недапушчальнымі любыя сэксуалізаваныя дзеянні ці камунікацыю, якія здзяйсняюцца без ясна выяўленай і свабодна дадзенай згоды. Учыненыя без згоды, такія дзеянні з'яўляюцца гвалтам. У сітуацыях, спалучаных з дысбалансам улады, такія дзеянні набываюць асабліва небяспечны і разбуральны характар і ствараюць атмасферу псіхалагічнай небяспекі.
Мы падтрымліваем абвешчанае Фондам BYSOL унутранае разбіральніцтва і адхіленне Андрэя Стрыжака ад кіроўнай пасады і выканання прадстаўніцкіх функцый ад імя арганізацыі на час такога разбору. Лічым гэта неабходным і адказным крокам.
Мы са шкадаваннем прызнаем, што праблема непрыстойных паводзін у грамадзянскім сектары – у тым ліку сэксуалізаваны гвалт, грубасць, прыніжэнне ці іншыя формы недапушчальнага ўзаемадзеяння, – значна шырэйшая за разгляданую сітуацыю, з'яўляецца комплекснай і патрабуе сістэмнага адказу ўсёй супольнасці.
Мы падкрэсліваем важнасць адкрытай і ўсебаковай дыскусіі па гэтых пытаннях для выпрацоўкі этычных нормаў, умацавання культуры правоў чалавека і бяспечнага ўзаемадзеяння. Дыскусіі і любыя разборы, нягледзячы на ўсю складанасць, павінны заставацца аб'ектыўнымі і ўзважанымі.
Мы асабліва адзначаем неабходнасць захоўваць правілы прафесійнай этыкі не толькі ў адносінах прамога падпарадкавання або ва ўзаемадзеянні з бенефіцыярамі, але і ў гарызантальных адносінах з калегамі і каляжанкамі па сектары – там, дзе няма фармальнай залежнасці. Нагадваем, што дзеянне Прынцыпаў дзейнасці праваабаронцаў Беларусі распаўсюджваецца і на адносіны праваабаронцаў паміж сабой, і на іх адносіны з прадстаўнікамі і прадстаўніцамі іншых прафесійных супольнасцяў.
Мы хочам нагадаць, што праваабарончая дзейнасць і любая іншая дзейнасць, звязаная з дапамогай людзям, накладае асаблівую сацыяльную адказнасць на тых, хто яе ажыццяўляе. Умовы вымушанай міграцыі, у якіх сёння знаходзіцца значная частка дэмакратычнай і праваабарончай супольнасцяў, ствараюць дадатковыя ўразлівасці, а адказнасць набывае яшчэ большае значэнне. Яна патрабуе не толькі захавання прафесійных нормаў, але і развітой самарэгуляцыі – гатоўнасці кожнага і кожнай адкрыта абмяркоўваць складаныя тэмы, рэагаваць на недапушчальныя паводзіны і браць асабістую адказнасць за свае дзеянні і агульную атмасферу ў супольнасці.
Зыходзячы са сказанага, мы заклікаем кожнага і кожную з арганізацый грамадзянскай супольнасці, медыя, палітычных структур і іншых інстытуцый:
- У любых адчувальных камунікацыях зыходзіць з прынцыпу ясна выяўленай згоды.
- Выключаць любое выкарыстанне дысбалансу ўлады.
- Не злоўжываць сацыяльным капіталам (прадстаўнікоў і прадстаўніц грамадзянскай супольнасці, медыя, палітычных структур і іншых інстытуцый) у асабістым жыцці.
- Рабіць праактыўны ўнёсак у стварэнне бяспечнага і паважлівага асяроддзя: развіваць уласную чуласць і сацыяльную кампетэнтнасць, рэагаваць на недапушчальныя паводзіны прадстаўнікоў і прадстаўніц супольнасці і падтрымліваць тых, хто паведамляе пра такія паводзіны.
- Рабіць захады па барацьбе з культурай гвалту на асабістым і прафесійным узроўні, пры неабходнасці прымаць адпаведныя палітыкі ў арганізацыі і імплементаваць іх.
Мы падкрэсліваем неабходнасць аказаць дапамогу і падтрымку пацярпелым ад гвалту. Мы таксама выказваем гатоўнасць супрацоўнічаць у распрацоўцы і ўкараненні палітык і практык, у адпаведнасці з падыходам, заснаваным на правах чалавека, у дзейнасць арганізацый грамадзянскай супольнасці і дэмакратычных сіл.
Беларускі дом правоў чалавека імя Барыса Звозскава
Беларускі ПЭН
Беларускі Хельсінкскі Камітэт
Human Constanta
Lawtrend
Офіс па правах людзей з інваліднасцю
Праваабарончы цэнтр «Вясна»
Прававая ініцыятыва
Respect-Protect-Fulfill